Binnenkort Italiaanse meerwaardebelasting op participaties in vastgoedvehikels?

Op 29 november heeft de Italiaanse ministerraad een wetsontwerp ter goedkeuring aan het parlement voorgelegd waarvan wordt verwacht dat het voor het jaareinde zal worden goedgekeurd. Eén de bepalingen in dat wetsvoorstel treft potentieel investeerders ver buiten Italië zelf.

Belastbare meerwaarde op aandelen

Concreet zou de bepaling als volgt werken: wanneer een participatie verkocht wordt in een entiteit waarvan de waarde in de 365 dagen voorafgaand aan de overdracht van de aandelen direct of indirect voor 50% of meer bestond uit Italiaans vastgoed, acht Italië de meerwaarde op die aandelen belastbaar in Italië. De fiscale residentie van de persoon die de aandelen verkoopt evenals de omvang van de participatie zelf is daarbij irrelevant. Er geldt een verwachte uitzondering voor beursgenoteerde bedrijven. Verder is de bepaling van toepassing voor ieder soort vastgoed: bebouwd of onbebouwd, commercieel of residentieel.

Dubbelbelastingverdragen van toepassing

Hoewel het wetsvoorstel op het eerste gezicht wereldwijde gevolgen zal hebben, dient dit niettemin samen te worden gelezen met de relevante dubbelbelastingverdragen. Deze verdragen hebben immers voorrang op de nationale wetgeving en zijn een noodzakelijke voorwaarde voor de toepassing van die laatste: slechts wanneer Italië op basis van het toepasselijk verdrag de bevoegdheid heeft om belastingen te heffen, zal de voorgestelde bepaling uitwerking kunnen hebben op onder meer Belgische rijksinwoners.

Het verbaast dan ook niet dat de tekst van de voorgestelde bepaling gelijk loopt met het artikel 13, vierde lid van het OESO-modelverdrag dat specifiek in de toewijzing van de heffingsbevoegdheid van deze meerwaarde voorziet ten voordele van het land van ligging van het onderliggende vastgoed.

Voor wat betreft de situatie waarin een Belgisch rijksinwoner aandelen verkoopt die onder het toepassingsgebied van de (nieuwe) Italiaanse bepaling zouden kunnen vallen, stellen wij vast dat het dubbelbelastingverdrag tussen Italië en België thans geen clausule bevat die de heffingsbevoegdheid aan Italië toekent. Anders gesteld: de meerwaarden die een Belgisch rijksinwoner realiseert bij de verkoop van aandelen zijn niet aan de Italiaanse belasting onderworpen, of de entiteit in kwestie voor meer dan 50% van haar activa uit Italiaans vastgoed bestaat of niet.

België voorlopig gespaard

Op dit tijdstip is de voorgestelde wetswijziging slechts toepasselijk voor die landen waarmee Italië ofwel geen verdrag heeft, ofwel een verdrag heeft dat de bevoegdheid om belastingen te heffen in dergelijke gevallen aan Italië toekent. Voorlopig zijn Belgische fiscale inwoners gespaard. Daarbij dient aangestipt te worden dat de verdragsbescherming afhankelijk is van de hoedanigheid van Belgisch fiscaal inwoner. Wanneer iemand deze hoedanigheid verliest, bijvoorbeeld bij een verhuis, dient de analyse uiteraard opnieuw gemaakt te worden.