Country spotlight: Andorra

Andorra is een dwergstaat in de oostelijke Pyreneeën, met een oppervlakte van amper 468 km². Het land ligt vervat tussen Frankrijk en Spanje, op minder dan drie uur rijden van Toulouse en Barcelona. Hoewel Andorra lang als geïsoleerd belastingparadijs bekend stond, zorgen de recente wijzigingen ervoor dat de dwergstaat voor sommigen een ideale bestemming wordt voor een emigratie.

Fiscaal

Tot 1 januari 2016 kende Andorra geen inkomstenbelasting. De kwalificatie als belastingparadijs die hieruit volgde leidde er ironisch genoeg toe dat vele Andorrese inwoners hoge belastingen betaalden. Dit komt omdat inwoners van een dwergstaat als Andorra vaak hun inkomsten in het buitenland behalen. Deze andere landen konden dan hoge belastingen heffen als bronstaat, aangezien er geen verdragen waren om hun bevoegdheid te beperken.

Sinds 1 januari 2016 heeft Andorra een algemene inkomstenbelasting ingevoerd. De belasting is echter onderworpen aan heel wat beperkingen:

• het tarief bedraagt slechts 10%;
• de belasting wordt verminderd met de in het buitenland betaalde belasting;
• meerwaarden op aandelen worden vrijgesteld indien de participatie kleiner is dan 25%, of de houdperiode langer is dan 10 jaar.

Voorbeeld: Een inwoner van Andorra heeft aandelen van een vennootschap in België. Op basis van de Belgische interne regels mag België 30% bronheffing inhouden op de uitgekeerde dividenden. Als er een dubbelbelastingverdrag zou zijn tussen Andorra en België, mag België slechts een bepaald percentage bronheffing inhouden, meestal 15%. De dividenden worden dan nogmaals in Andorra belast aan 10%, maar verminderd met de Belgische belasting van 15%, zodat er uiteindelijk geen belasting is in Andorra.

Andorra heeft intussen verdragen gesloten met Spanje, Frankrijk, Luxemburg, Duitsland, Liechtenstein, Malta, Portugal en de Verenigde Arabische Emiraten. En ook met België zijn de onderhandelingen opgestart. Het is dus slechts een kwestie van tijd voor Andorra ook voor Belgische uitwijkelingen een aantrekkelijke bestemming wordt.

Inzake vermogens-, schenk- en erfbelasting is er niets veranderd; geen van deze belastingen wordt geheven in Andorra.

Relocatie en (fiscaal) inwonerschap

Vooreerst dient opgemerkt te worden dat Andorra geen lidstaat is van de Europese Unie. In dit opzicht moeten ook Belgische onderdanen voldoen aan de bepalingen uit de Andorrese verblijfswetgeving alvorens er zich te kunnen vestigen.

Dit betekent dat elke Belg die naar Andorra wenst te verhuizen een verblijfsaanvraag moet indienen en aan enkele specifieke voorwaarden moet voldoen opdat deze aanvraag goedgekeurd zou worden. Zo voorziet Andorra een aantal mogelijke immigratie routes voor buitenlandse onderdanen die er zich willen vestigen los van een tewerkstelling in Andorra.

Een eerste optie bestaat voor vermogende buitenlandse onderdanen die geen economische activiteiten wensen uit te oefenen en die over voldoende bestaansmiddelen beschikken om zichzelf en hun gezin te onderhouden. Daarnaast wordt verwacht dat men 400.000 euro investeert in Andorrees vermogen (vastgoed, bankgaranties, beleggingsfonds) en minimum 90 dagen per jaar verblijft op het grondgebied. Elke verblijfsaanvraag impliceert eveneens dat de aanvrager 50.000 euro stort aan het Institut Andorra de Finances vermeerderd met 10.000 euro per gezinslid. Dit bedrag kan teruggevorderd worden wanneer men beslist Andorra te verlaten.

Daarnaast voorziet de wetgeving eveneens in een alternatieve route voor buitenlandse ondernemers die een bedrijf wensen op te richten in Andorra, maar waarvan minstens 85% van de activiteiten bestemd zijn voor eindgebruikers gesitueerd buiten Andorra. Dergelijke ondernemers moeten eveneens over voldoende bestaansmiddelen beschikken, minstens 90 dagen per jaar op het grondgebied verblijven en de bovenvermelde bijdragen storten aan het Institut Andorra de Finances. Zij zijn echter vrijgesteld van de investeringsvereiste die geldt voor inactieve en vermogende buitenlanders. Een gelijkaardige optie bestaat voor zij die culturele, wetenschappelijke of sportieve activiteiten leveren waarvan minstens 85% buiten Andorra gepresteerd wordt.

Let wel op. Het is niet omdat een persoon beschikt over een Andorrese verblijfstitel dat deze ook automatisch beschouwd zal worden als een Andorrees rijksinwoner vanuit fiscaal perspectief. Om als fiscaal inwoner van Andorra in aanmerking te komen, wordt verwacht dat de buitenlandse onderdaan minimum 183 dagen per jaar in Andorra verblijft waarbij elke sporadische afwezigheid in rekening wordt gebracht. Indien men niet kan aantonen dat men minstens 183 dagen per jaar fysiek aanwezig was in Andorra, kan men nog steeds als fiscaal inwoner beschouwd worden als aangetoond kan worden dat het centrum van de activiteiten en economische belangen van de betrokkene in Andorra gelegen zijn. In ieder geval bestaat er een vermoeden van fiscaal inwonerschap wanneer de betrokkene een echtgeno(o)t(e) en kinderen heeft die wel kwalificeren als fiscaal rijksinwoner.

Erfrecht

Het Andorrese recht bevat geen specifieke regels over de aanduiding van het toepasselijke erfrecht als er buitenlandse elementen zijn. In de praktijk past men over het algemeen het erfrecht van de nationaliteit van de erflater toe.

Indien met het Andorrese erfrecht zou toepassen, dan heeft men meer vrijheid dan in het Belgische recht.

Voor erflaters die kinderen nalaten biedt Andorra wel iets meer vrijheid; in tegenstelling tot België is het voorbehouden erfdeel beperkt tot één vierde van de nalatenschap, ongeacht hoeveel kinderen er zijn. Ter vergelijking, in België bedraagt het voorbehouden erfdeel voorlopig nog één tweede van de nalatenschap indien men één kind nalaat, twee derden bij twee kinderen, en drie vierden bij drie of meer kinderen.

Indien men geen kinderen nalaat, is Andorra strenger dan België. Want in dit geval komt het voorbehouden erfdeel van één vierde in eerste orde toe aan de ouders en grootouders, en bij afwezigheid daarvan aan de broers en zussen.